యాప్నగరం

Causes of Cyclone: తుఫాన్లు ఎలా ఏర్పడతాయి? తీరం దాటడం అంటే ఏమిటీ?

తుఫాన్‌లు ఎలా ఏర్పడతాయి? తీరం దాటడం అంటే ఏమిటీ? ఉప్పెన ఎలా సంభవిస్తుంది? హరికేన్లకు, తుఫాన్లకు తేడా ఏమిటీ? ‘కన్ను’ అని దేన్ని అంటారు?

Samayam Telugu 17 Dec 2018, 5:05 pm
తుఫాన్.. ఈ పేరు వింటే చాలు తీర ప్రాంత ప్రజలు వణికిపోతారు. అయితే, ఈ తుఫాన్లు ఎలా ఏర్పడతాయి? అవి తీరాన్ని తాకడం వల్ల కలిగే నష్టం ఏమిటనే సందేహం చాలామందిలో ఉంటుంది. ‘తుఫాన్’ గురించి తెలుసుకునే ముందు.. అల్పపీడనం, వాయుగుండాల గురించి తెలుసుకోవలసిన అవసరం ఉంది.
Samayam Telugu cyclone1


Read Also: ‘పెథాయ్’ అంటే ఏమిటీ? ఆ పేరు ఎలా వచ్చింది?
  • ఎక్కడైతే ఎక్కువగా గాలులు ఉంటాయో ఆ ప్రాంతాన్ని అధిక పీడనం అంటారు. అతి తక్కువ గాలులు ఉంటే దాన్ని అల్పపీడనం అంటారు. ఈ రెండు పీడనాలు గాలుల కదలిక వల్లే ఏర్పడతాయి.
  • గాలుల్లో రెండు రకాల గాలులు ఉంటాయి. అవి వేడి గాలి, చల్లగాలి. వేడిగాలి తేలికగా ఉండి పైకి చేరుతుంది. చల్లగాలి నెమ్మదిగా కిందికి దిగుతుంది.
  • భూ వాతావరణాన్ని సమీపించే కొలది ఈ గాలి చల్లబడుతుంది. గాల్లో ఉంటే ఆవిరి ఘనీభవించి మంచు స్పటికాలుగా ఏర్పడతాయి. దట్టమైన మేఘాలు ఏర్పడతాయి. కొన్ని చోట్ల సుడులు తిరుగుతూ మరింత గాలిని గ్రహిస్తాయి.
  • ఈ అల్పపీడనం మరింత తీవ్రమైతే వాయుగుండంగా మారుతుంది. అది మరింత బలపడితే తుఫాన్‌గా ఏర్పాడుతుంది.
  • సముద్రంలో వేడెక్కిన నీటి ఆవిరిని తుఫాన్లు గ్రహిస్తాయి. సముద్రంలో ఏర్పడే సుడుల వల్ల చల్లబడి దట్టమైన మేఘాలుగా ఏర్పడి తుఫాన్‌తో కలిసి ప్రయాణిస్తాయి.
  • సముద్రంలో సుడులు రూపంలో ఉండే తుఫాన్.. భూ వాతావరణంలోకి ప్రవేశించడాన్నే తీరాన్ని తాకడం అంటారు.
  • తుఫాన్ తీరాన్ని తాకగానే సుడులు రూపంలో ఉన్న మేఘాలు చెల్లాచెదురై భారీ వర్షాలు కురుస్తాయి.
  • సుడులకు కారణమైన గాలులు తీరం పైకి గంటకు 61 నుంచి 250 కిమీ కంటే వేగంగా ప్రయాణించగలవు.
‘కన్ను’ అంటే ఏమిటీ: తుఫాన్‌లో ఏర్పడే ‘కన్ను’ కూడా ప్రమాదకరమే. తుఫాన్‌ సుడిలో ఉండే అతిపెద్ద సూన్య ప్రదేశమే కన్ను. ఇందులో మేఘాలు ఉండవు, గాలి ఉండదు. ఈ కన్ను భూమిపైకి రాగానే తుఫాన్ ఆగిపోయిందనే భ్రమ కలుగుతుంది. అయితే, అది తీరాన్ని దాటిన తర్వాత తుఫాన్ ప్రభావం మళ్లీ కొనసాగుతుంది. తుఫాన్ ప్రభావాన్ని బట్టి ఈ కన్ను విస్తీర్ణం ఒక కిలోమీటరు పైనే ఉంటుంది.

తుఫాన్, హరీకేన్లకు తేడా ఏమిటీ?: తుఫాన్లను ప్రాంతాలు, వాటి ప్రభావం ఆధారంగా వివిధ రకాలుగా పిలుస్తారు. ఆగ్నేయాసియా ప్రాంతాల్లో సైక్లోన్ అని, ఈశాన్య పసిఫిక్, అట్లాంటిక్ ప్రాంతాల్లో హరికేన్లు అని అంటారు. హరికేన్‌లు, టైపూన్‌ల మధ్య తేడాని గాలి వేగాన్ని బట్టి అంచనా వేస్తారు. గాలి వేగం గంటకు 100 కిమీలు మించితే అది హరికేన్‌. గాలి వేగం అంతకన్నా తక్కువగా ఉంటే టైపూన్ అంటారు. బంగాళాఖాతం, హిందూ మహా సముద్రాల్లో ఇలాంటివి ఎక్కువగా ఏర్పడుతాయి.

ఉప్పెనలు ఎలా ఏర్పడతాయి: తుఫాన్ అంటే బలమైన గాలులు, మేఘాలతో కూడి భారీ వలయం. ఇది తీరాన్ని సమీపించే కొలది సముద్రంలో అలజడి పెరుగుతుంది. తుఫాన్ వేగానికి సముద్రంలో నీరు భారీ అలల రూపంలో భూమి పైకి చేరుతుంది. దీన్నే ఉప్పెనా అంటారు. అందుకే, అధికారులు తీర ప్రాంతాలను ఖాళీ చేయిస్తారు.

తరవాత కథనం

Telugu News App: ఏపీ, తెలంగాణకు సంబంధించిన లేటెస్ట్ అప్‌డేట్స్‌, జాతీయ, అంతర్జాతీయ, ఎడ్యుకేషన్, బిజినెస్, సినిమా, ఆధ్యాత్మికం, స్పోర్ట్స్, వైరల్ కథనాల కోసం తెలుగు సమయం యాప్‌ను డౌన్‌లోడ్ చేసుకోండి.
తాజా వార్తల అప్డేట్ల కోసం Samayam Telugu ఫేస్‌బుక్పేజీను లైక్ చెయ్యండి.